Odszkodowanie a zadośćuczynienie

Analizując praktyki stosowane przez towarzystwa ubezpieczeniowe w procesie likwidacji szkód osobowych, można zauważyć, że często nie są one korzystne dla poszkodowanych. Ubezpieczyciele nie zawsze rzetelnie oceniają rozmiar szkody, co skutkuje nieprawidłowym ustaleniem trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powstałego w wyniku wypadku. W efekcie wypłacane zadośćuczynienia bywają nieadekwatne do rzeczywistej szkody.

Towarzystwa ubezpieczeniowe opierają swoje decyzje na wewnętrznych tabelach określających wartość procentową trwałego uszczerbku na zdrowiu. Stawki te często znacząco odbiegają od stawek zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r., które określa szczegółowe zasady orzekania o uszczerbku na zdrowiu. Ponadto, lekarze orzecznicy zatrudniani przez ubezpieczycieli nierzadko bagatelizują odniesione obrażenia oraz ich skutki, co prowadzi do zaniżania stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Warto zaznaczyć, że opinie lekarzy orzeczników wydawane na zlecenie ubezpieczyciela w postępowaniach przedsądowych nie są wiążące dla poszkodowanego. Jeśli sprawa trafia do sądu, powoływani są biegli sądowi o odpowiedniej specjalizacji, którzy dokonują niezależnej oceny trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, korzystając z tabel określonych przez rozporządzenie. Dzięki temu ocena staje się bardziej obiektywna i sprawiedliwa.

Śmierć bliskiej osoby, szczególnie nagła, np. w wyniku wypadku drogowego, jest niezwykle trudnym doświadczeniem, niosącym za sobą nie tylko ogromne cierpienie emocjonalne, ale także skutki materialne. W przypadku utraty żywiciela rodziny lub osoby, której dochody wspierały gospodarstwo domowe, sytuacja finansowa bliskich może ulec znacznemu pogorszeniu. W takich sytuacjach członkowie rodziny oraz inne bliskie osoby mają prawo dochodzić odszkodowania oraz zadośćuczynienia.

Zgodnie z art. 446 Kodeksu cywilnego, prawo do odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przysługuje najbliższym członkom rodziny zmarłego. Są to m.in. małżonek, dzieci (również adoptowane), rodzice (w tym macocha i ojczym), rodzeństwo (w tym przyrodnie), dziadkowie. Za osoby najbliższe mogą być również uznane osoby pozostające w nieformalnych związkach, takie jak partnerzy, konkubenci czy ich dzieci z poprzednich relacji, jeśli istniały silne więzi emocjonalne lub ekonomiczne. Prawo do świadczeń przysługuje także dzieciom poczętym, ale nienarodzonym. Każdy uprawniony członek rodziny otrzymuje odrębne świadczenie, które odpowiada stopniowi poniesionej krzywdy oraz pogorszenia sytuacji finansowej spowodowanego śmiercią bliskiej osoby.

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia bierze się pod uwagę indywidualne okoliczności sprawy, takie jak charakter i intensywność relacji z osobą zmarłą, rozmiar doznanego cierpienia i straty emocjonalnej, oraz wpływ utraty na sytuację materialną uprawnionego. Każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie, a sądy analizują nie tylko wspólne zamieszkanie, ale także inne aspekty więzi rodzinnych i emocjonalnych.

Prawo do zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej w wyniku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia zostało wprowadzone 3 sierpnia 2008 roku. Dla zdarzeń sprzed tej daty, dzięki uchwale Sądu Najwyższego z 22 października 2010 r., bliscy mogą dochodzić zadośćuczynienia na podstawie art. 448 w związku z art. 24 § 1 Kodeksu cywilnego.

Towarzystwa ubezpieczeniowe często odmawiają wypłaty świadczeń, powołując się na wątpliwości co do charakteru więzi z osobą zmarłą, np. wskazując na brak wspólnego zamieszkania. W takich sytuacjach pomoc prawna jest kluczowa. Profesjonalne kancelarie mogą skutecznie reprezentować interesy bliskich zmarłego w postępowaniu sądowym, zapewniając odpowiednią rekompensatę za doznane straty i cierpienia.

Sąd przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia nie kieruje się wyłącznie procentowym uszczerbkiem na zdrowiu, który ma jedynie charakter orientacyjny. Istotne jest uwzględnienie pełnego kontekstu sprawy, a więc szerokiego zakresu okoliczności, które wpływają na poczucie krzywdy poszkodowanego. Wśród tych czynników znajdują się m.in. rozmiar cierpienia, jego długość, wiek poszkodowanego, a także inne indywidualne aspekty związane z konkretną sytuacją. W ostatnich latach zauważa się tendencję do przyznawania wyższych kwot zadośćuczynienia, co jest pozytywnym trendem w orzecznictwie, szczególnie w kontekście ochrony tak cennego dobra jak zdrowie.