W 2011 roku znowelizowano przepisy Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wprowadzając istotne zmiany w zakresie podziału składki emerytalnej. Zmiany te polegały na przesunięciu części składki, która wcześniej w całości trafiała do Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE), na specjalne subkonto prowadzone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W ten sposób składka emerytalna została podzielona na dwie części: jedna część, przeznaczona na tzw. II filar systemu emerytalnego, nadal jest przekazywana do OFE, natomiast druga jest ewidencjonowana na subkoncie w ZUS, gdzie gromadzone są środki na indywidualnym koncie ubezpieczonego.

Decyzja ta miała na celu częściowe ograniczenie przepływu składek do OFE, zwiększając tym samym środki pozostające w ZUS, co z kolei przyczyniło się do obniżenia obciążeń finansowych budżetu państwa związanych z systemem emerytalnym. Składki odprowadzane na subkonto w ZUS są traktowane jako środki przypisane indywidualnie do ubezpieczonego, a ich wartość podlega waloryzacji. W praktyce oznacza to, że środki zgromadzone na subkoncie są powiększane o określony wskaźnik, który zależy od sytuacji finansowej państwa i inflacji, co wpływa na wysokość przyszłych świadczeń emerytalnych.

Jedną z istotnych cech subkonta w ZUS jest możliwość dziedziczenia środków na nim zgromadzonych. W przypadku śmierci ubezpieczonego osoby uprawnione, wskazane wcześniej przez zmarłego lub członkowie jego rodziny, mogą wystąpić o wypłatę środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS. Podobna zasada dotyczy środków zgromadzonych w OFE, które również mogą zostać wypłacone uprawnionym osobom po śmierci ubezpieczonego.

Subkonto w ZUS – struktura składek emerytalnych.

Z chwilą pierwszego zgłoszenia do systemu ubezpieczeń, ZUS zakłada każdej osobie ubezpieczonej indywidualne konto, co zwykle ma miejsce przy rozpoczęciu pierwszej pracy. W ramach tego konta, od 1 maja 2011 roku, prowadzone jest również subkonto, na którym gromadzone są składki na przyszłą emeryturę.

Początkowo możliwość założenia subkonta w ZUS była ograniczona do osób będących członkami Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE). Od 1 lutego 2014 roku wprowadzono jednak zmiany, dzięki którym osoby wchodzące na rynek pracy mogą same zdecydować, czy chcą dołączyć do OFE. Jeśli w ciągu 4 miesięcy od rozpoczęcia pracy ubezpieczony nie podpisze umowy z OFE, składki emerytalne w całości trafią na subkonto w ZUS. Tym samym obecnie członkostwo w OFE nie jest warunkiem koniecznym do posiadania subkonta.

Na subkoncie ZUS rejestrowane są składki w dwóch wariantach:

7,3% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne – dotyczy osób, które albo nie są członkami OFE, albo należą do funduszu, ale całość składki decydują się przekazywać wyłącznie na subkonto w ZUS.

4,38% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne – dotyczy członków OFE, którzy wybrali opcję przekazywania części składki (2,92% podstawy wymiaru) do OFE.

Obecnie, niezależnie od przynależności do OFE, środki gromadzone na subkoncie w ZUS podlegają indywidualnej ewidencji, zapewniając przejrzystość oraz możliwość kontrolowania wysokości zgromadzonych składek.

Subkonto w ZUS – zasady podziału i wypłaty środków.

Środki zgromadzone na subkoncie w ZUS (podobnie jak środki w OFE) podlegają podziałowi w określonych sytuacjach:

  • rozwód,
  • unieważnienie małżeństwa,
  • ustanie wspólności majątkowej w trakcie małżeństwa lub ograniczenie wspólności ustawowej na mocy umowy między posiadaczem subkonta a jego współmałżonkiem,
  • śmierć osoby posiadającej subkonto w ZUS.

 

W przypadku rozwodu, unieważnienia małżeństwa lub ustania wspólności majątkowej, część środków z subkonta, które przypadły byłemu współmałżonkowi w ramach podziału majątku wspólnego, zostaje przetransferowana na subkonto tego współmałżonka w ZUS. Transfer ten jest realizowany w formie wypłaty transferowej, co oznacza, że środki nie są wypłacane w gotówce, lecz przechodzą na subkonto byłego współmałżonka. Wysokość tej transferowanej kwoty zależy od postanowień zawartych w dokumentach sądowych regulujących podział majątku.

W przypadku śmierci osoby posiadającej subkonto, dochodzi do dziedziczenia zgromadzonych na nim środków. Jeśli zmarły był w związku małżeńskim, jego współmałżonek otrzymuje połowę środków z subkonta, o ile te środki stanowiły część majątku wspólnego. Reszta zgromadzonych środków (lub całość, jeśli osoba zmarła nie miała współmałżonka) jest przekazywana osobom wskazanym przez zmarłego. W przypadku braku takich osób, środki te wchodzą do masy spadkowej.

Odwołanie od decyzji ZUS

Niezależnie od skali i złożoności Państwa problemu, jesteśmy tu, aby zapewnić Państwu profesjonalne wsparcie i pewność podczas podejmowania kluczowych decyzji.

Subkonto w ZUS i rachunek w OFE – zasady podziału i wypłaty środków.

Jeśli osoba ubezpieczona posiada zarówno subkonto w ZUS, jak i rachunek w Otwartym Funduszu Emerytalnym (OFE), procedura podziału i wypłaty środków rozpoczyna się w OFE. W takim przypadku należy najpierw złożyć wniosek do odpowiedniego OFE, które w ciągu 14 dni od dokonania podziału informuje ZUS o osobach, na rzecz których środki zostały podzielone, oraz o przysługujących im udziałach. Następnie ZUS stosuje te same proporcje, dokonując podziału środków zapisanych na subkoncie.

Inaczej przebiega proces dla osób, które nie mają rachunku w OFE. Jeśli środki z OFE zostały już przekazane na subkonto w ZUS w ramach tzw. suwaka bezpieczeństwa, to dana osoba została wykreślona z Centralnego Rejestru Członków OFE, a podział i wypłatę środków realizuje bezpośrednio ZUS. Analogicznie, gdy osoba nigdy nie była członkiem OFE, ale posiadała subkonto w ZUS, cała procedura podziału i wypłaty jest przeprowadzana przez ZUS.

Jak wskazać osoby uprawnione do wypłaty środków z subkonta w ZUS.

Osoby przystępujące do systemu ubezpieczeń społecznych, które nie podpisały umowy z OFE, mogą złożyć w ZUS pisemne oświadczenie dotyczące swoich stosunków majątkowych, w tym także imienne wskazanie osób, które mają prawo do otrzymania środków po ich śmierci. Można to zrobić na specjalnym formularzu UWU („Wskazanie/zmiana osób uprawnionych do otrzymania środków zgromadzonych na subkoncie ubezpieczonego”). W przypadku braku takiego wskazania, środki zgromadzone na subkoncie będą traktowane jako część spadku. Ubezpieczony ma również prawo do aktualizacji osób uprawnionych lub określenia ich udziałów, przy czym upoważnione do wypłaty mogą być zarówno członkowie rodziny, jak i inne osoby fizyczne.

Powiadomienia i procedura po śmierci ubezpieczonego.

Jeżeli osoba ubezpieczona przed śmiercią wskazała osoby uprawnione do środków na swoim subkoncie, ZUS poinformuje te osoby o możliwości złożenia wniosku o wypłatę. W sytuacji, gdy środki ubezpieczonego przeszły do ZUS z OFE w ramach tzw. suwaka bezpieczeństwa (czyli procesu zwrotu całości składek z OFE na subkonto w ZUS), zasady te pozostają takie same. Jeśli osoba uprawniona została wcześniej zgłoszona w OFE, informacje te są przekazywane do ZUS po zakończeniu transferu środków.

Zmiana uprawnionych w OFE.

Członkowie OFE powinni zgłaszać wszelkie zmiany dotyczące osób uprawnionych bezpośrednio w swoim funduszu, nawet jeśli zdecydowali się nie przekazywać dalszych składek do OFE.

Wypłata gwarantowana po śmierci emeryta z subkonta w ZUS.

W przypadku śmierci emeryta, który miał subkonto w ZUS i nabył prawo do emerytury po osiągnięciu wieku 65 lat (dla mężczyzn; dla kobiet jest to 60 lat), osobom uposażonym przysługuje tzw. wypłata gwarantowana. Jest to jednorazowe świadczenie pieniężne, które przysługuje, jeśli emeryt zmarł w ciągu trzech lat od pierwszej wypłaty emerytury.

Kto może otrzymać wypłatę gwarantowaną?

Osoby wskazane przez emeryta – emeryt może wskazać jedną lub więcej osób jako uposażone do otrzymania części lub całości środków z subkonta w przypadku swojej śmierci.

Współmałżonek – jeśli emeryt nie wskaże osób uposażonych, prawo do wypłaty przechodzi na jego współmałżonka, pod warunkiem że na moment śmierci pozostawali w wspólności majątkowej.

Spadkobiercy – jeśli nie ma osób uposażonych ani współmałżonka we wspólności majątkowej, środki wchodzą w skład spadku.

Zmiana osób uposażonych – emeryt może w dowolnym momencie zmienić osoby uposażone. Jednak, jeśli chce wskazać jako uposażone osoby spoza najbliższej rodziny (tj. inne niż dzieci, wnuki, rodzeństwo, małżonek, rodzice lub przysposobione dzieci), musi uzyskać pisemną zgodę współmałżonka.

Kto nie kwalifikuje się do wypłaty gwarantowanej? Osoby pobierające wcześniejsze emerytury, których środki z subkonta oraz OFE są przekazywane na dochody budżetu państwa, nie mają prawa do wypłaty gwarantowanej dla ich uposażonych po śmierci.

Podsumowanie dotyczące subkonta w ZUS i wypłaty gwarantowanej po śmierci emeryta.

Subkonto w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) stanowi istotny element systemu emerytalnego w Polsce, gromadząc środki, które mogą być wykorzystane w przyszłości na świadczenia emerytalne. W szczególnych okolicznościach, takich jak śmierć ubezpieczonego, środki zgromadzone na tym subkoncie mogą być przedmiotem wypłaty gwarantowanej, co zapewnia bezpieczeństwo finansowe dla bliskich zmarłego.

Wypłata gwarantowana – zasady ogólne.

Wypłata gwarantowana to jednorazowe świadczenie pieniężne, które przysługuje osobom wskazanym przez emeryta. W celu uzyskania tego świadczenia muszą być spełnione określone warunki:

Prawo do emerytury – wypłata gwarantowana przysługuje tylko tym emerytom, którzy nabyli prawo do emerytury docelowej po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn).

Okres kwalifikacji – wypłata przysługuje, jeśli emeryt zmarł w ciągu trzech lat od miesiąca, w którym po raz pierwszy ZUS rozpoczął wypłatę emerytury.

Osoby uprawnione do wypłaty gwarantowanej.

Emeryt ma prawo wskazać osoby uposażone, które mogą ubiegać się o wypłatę gwarantowaną. W przypadku, gdy emeryt nie dokonuje wskazania, osobą uposażoną staje się współmałżonek, o ile w chwili śmierci emeryta pozostawał z nim we wspólności majątkowej.

Osoby, które emeryt może wskazać jako uposażone, obejmują:

Dzieci – własne dzieci, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz wnuki.

Rodzeństwo oraz inne osoby, jeśli spełniają kryteria określone w przepisach.

W przypadku, gdy emeryt pragnie wskazać inne osoby spoza najbliższej rodziny, wymagana jest pisemna zgoda współmałżonka.

Wpływ na dziedziczenie i podział środków.

W sytuacji, gdy emeryt nie wskazał żadnych osób uposażonych, wypłata gwarantowana wchodzi w skład spadku i jest dzielona zgodnie z przepisami prawa spadkowego. ZUS jest zobowiązany do informowania uprawnionych o możliwości złożenia wniosku o wypłatę środków.

Subkonto w ZUS i związane z nim przepisy dotyczące wypłaty gwarantowanej są istotnym elementem planowania emerytalnego oraz zabezpieczenia finansowego bliskich w przypadku śmierci emeryta. Ważne jest, aby osoby ubezpieczone były świadome swoich praw i możliwości, w tym możliwości wskazywania uposażonych oraz zmiany tych wskazań w odpowiednim czasie. W kontekście zmieniającego się otoczenia prawnego, zaleca się regularne przeglądanie swoich wyborów oraz aktualizację informacji dotyczących osób uprawnionych do wypłaty, aby zapewnić, że środki zgromadzone na subkoncie będą prawidłowo przekazywane po śmierci emeryta.

Skorzystanie z naszych usług prawnych w zakresie odwołania od decyzji ZUS w Zielonej Górze to kluczowy krok w obronie swoich praw i uzyskaniu należnych świadczeń. Nasz zespół doświadczonych prawników dysponuje dogłębną wiedzą na temat przepisów i procedur ZUS, co umożliwia skuteczną reprezentację interesów klientów. Oferujemy pomoc w przygotowaniu niezbędnych dokumentów oraz sporządzaniu odwołania do ZUS, co znacząco zwiększa szansę na pozytywne rozpatrzenie sprawy.

Artykuły blogowe

Prawo do dokumentacji medycznej

Prawo do dokumentacji medycznej

Prawo pacjenta do dostępu do dokumentacji medycznej. Każdy pacjent ma…

Wybrane świadczenia pieniężne z KRUS

Wybrane świadczenia pieniężne z KRUS

Warunki podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu dla rolników. Ubezpieczenia…

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej z ZUS.

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej z ZUS.

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej…

Nasze specjalizacje

Odwołanie do ZUS

Odwołanie do ZUS to formalny sposób zakwestionowania decyzji, która może negatywnie wpływać na Twoje prawa do świadczeń. W procesie odwoławczym ważne jest przygotowanie odpowiednich dokumentów oraz przedstawienie rzetelnych argumentów, które uzasadnią Twoje stanowisko. Skuteczne odwołanie może prowadzić do ponownego rozpatrzenia sprawy i, w konsekwencji, do przyznania należnych świadczeń.

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności pozwala osobie, która nie zgadza się z wydaną decyzją, na skorzystanie z możliwości ponownego rozpatrzenia jej sytuacji. W procesie tym istotne jest dostarczenie dodatkowych dokumentów lub dowodów, które mogą potwierdzić zasadność wniosków o stwierdzenie niepełnosprawności.

Prawo medyczne

Prawo medyczne to gałąź prawa zajmująca się regulacją aspektów prawnych związanych z opieką zdrowotną, błędami medycznymi, odpowiedzialnością lekarzy i prawami pacjentów.

Zadzwoń